1. Γενικά
  2. Πώς δημιουργούνται οι εγκεφαλικές μεταστάσεις;
  3. Ποια είναι τα συμπτώματα των μεταστάσεων στον εγκέφαλο;
  4. Ποιος κινδυνεύει να αναπτύξει μεταστατικό καρκίνο στον εγκέφαλο;
  5. Πώς διαγιγνώσκονται οι μεταστατικοί όγκοι του εγκεφάλου;
  6. Ποια είναι η θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου του εγκεφάλου;
  7. Πώς παρακολουθούμαι μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας μου;

Γενικά

Ο μεταστατικός καρκίνος του εγκεφάλου (που ονομάζεται επίσης δευτεροπαθής όγκος του εγκεφάλου) προκαλείται από την εξάπλωση (μετάσταση) των καρκινικών κυττάρων στον εγκέφαλο από πρωτοπαθή καρκινική εστία που εντοπίζεται σε ένα διαφορετικό μέρος του σώματος.

Οι πιο συνηθισμένοι τύποι καρκίνου που δίνουν εγκεφαλικές μεταστάσεις είναι οι καρκίνοι του πνεύμονα, του μαστού, του δέρματος (μελάνωμα), του παχέος εντέρου, των νεφρών και του θυρεοειδούς αδένα.

Οι μεταστατικοί όγκοι του εγκεφάλου είναι συχνότεροι από τους πρωτοπαθείς όγκους του εγκεφάλου.

Μπορούν να αναπτυχθούν γρήγορα, πιέζοντας ή καταστρέφοντας τους γειτονικούς ιστούς. Μερικές φορές ένας ασθενής μπορεί να έχει πολλαπλούς μεταστατικούς όγκους σε διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου.

Πώς δημιουργούνται οι εγκεφαλικές μεταστάσεις;

Καρκινικά κύτταρα μπορούν να αποσπαστούν από κάποιον πρωτοπαθή όγκο και να ταξιδέψουν στον εγκέφαλο, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Συνήθως πηγαίνουν στα εγκεφαλικά ημισφαίρια ή στην παρεγκεφαλίδα, όπου σχηματίζουν μια μάζα.

Ορισμένοι πρωτοπαθείς καρκίνοι δίνουν μεταστάσεις τόσο γρήγορα που πρώτα εντοπίζονται οι εγκεφαλικές μεταστάσεις και μετά οι πρωτοπαθείς εστίες.

Άλλοι μεταστατικοί όγκοι του εγκεφάλου εμφανίζονται πολλά χρόνια μετά τον πρωτοπαθή καρκίνο.

Ποια είναι τα συμπτώματα των μεταστάσεων στον εγκέφαλο;

Όταν τα καρκινικά κύτταρα φτάσουν στον εγκέφαλο και σχηματίσουν έναν όγκο, μπορεί να προκαλέσουν μια ποικιλία συμπτωμάτων τα οποία είναι παρόμοια με τα συμπτώματα των πρωτοπαθών όγκων του εγκεφάλου.

Συχνά συμπτώματα μεταστάσεων στον εγκέφαλο είναι:

● Πονοκέφαλος
Συχνά είναι το πρώτο σύμπτωμα. Οφείλεται στην πίεση που ασκεί ο όγκος. Συνήθως επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου και μπορεί να μην υφίεται με απλά παυσίπονα.
● Σπασμοί
● Αδυναμία στα χέρια ή τα πόδια
● Απώλεια ισορροπίας
● Απώλεια μνήμης
● Διαταραχή ομιλίας/προβλήματα ομιλίας

Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
● Αλλαγές συμπεριφοράς και προσωπικότητας
● Θολή όραση/διαταραχή όρασης
● Μουδιάσματα
● Απώλεια ακοής

Ποιος κινδυνεύει να αναπτύξει μεταστατικό καρκίνο στον εγκέφαλο;

Σχεδόν το ένα τρίτο των ασθενών με άλλο τύπο καρκίνου θα αναπτύξουν έναν ή περισσότερους μεταστατικούς όγκους στον εγκέφαλο. Ο κίνδυνος για μεταστατικούς όγκους του εγκεφάλου αρχίζει να αυξάνεται μετά την ηλικία των 45 ετών και είναι υψηλότερος σε άτομα άνω των 65 ετών.

Πώς διαγιγνώσκονται οι μεταστατικοί όγκοι του εγκεφάλου;

Οι μεταστατικοί όγκοι του εγκεφάλου συνήθως δεν διαγιγνώσκονται μέχρι να εμφανιστούν τα συμπτώματα. Ακολουθούν μερικοί τρόποι με τους οποίους οι γιατροί μπορούν να διαγνώσουν έναν μεταστατικό όγκο στον εγκέφαλο:
● Φυσική εξέταση – Νευρολογική εκτίμηση: Μετά τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τα συμπτώματά σας και το προσωπικό και οικογενειακό ιστορικό υγείας, ο γιατρός προχωρά σε φυσική εξέταση και νευρολογικές εξετάσεις όπως όρασης και αντανακλαστικών.
● Απεικονιστικές μέθοδοι
● Αξονική τομογραφία (CT scan)
● Μαγνητική τομογραφία (MRI)
● PET-CT
● Βιοψία: Η συλλογή ενός κομματιού του όγκου μέσω χειρουργικής επέμβασης μπορεί να είναι απαραίτητη όταν η διάγνωση είναι ασαφής με βάση τις άλλες εξετάσεις.

Ποια είναι η θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου του εγκεφάλου;

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι οι μεταστατικοί όγκοι του εγκεφάλου είναι συχνά θεραπεύσιμοι και μπορούν να ελεγχθούν καλά. Γενικά, όσο πιο γρήγορα ξεκινήσει η θεραπεία, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να εκριζωθεί ή να ελεγχθεί η νόσος.

Οι θεραπευτικές επιλογές για εγκεφαλικές μεταστάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:
● Στερεοτακτική Ακτινοχειρουργική
● Χειρουργική επέμβαση
● Ολοκρανιακή Ακτινοθεραπεία

Συχνά οι παραπάνω μέθοδοι μπορεί να συνδυάζονται μεταξύ τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις μπορούν να εξαλείψουν εντελώς τη μεταστατική νόσο και να βελτιώσουν τα συμπτώματά της.

Στερεοτακτική ακτινοχειρουργική

Κατευθύνει μια υψηλή δόση ακτινοβολίας που στοχεύει στο συγκεκριμένο σχήμα του όγκου, αποφεύγοντας την περιττή έκθεση του περιβάλλοντα υγιή ιστού στην ακτινοβολία. Η θεραπεία αυτού του είδους είναι ανώδυνη και μπορεί να θεραπεύσει καρκίνους σε περιοχές που είναι δύσκολο να προσπελαστούν μέσω χειρουργικής επέμβασης. Τα ποσοστά ίασης φτάνουν έως 97%, ανάλογα με τον ιστοπαθολογικό τύπο της νόσου. Ενδείκνυται σε μονήρη ή πολυεστιακή νόσο.

Χειρουργική θεραπεία

Η χειρουργική επέμβαση παρέχει άμεση ανακούφιση της πίεσης στο εσωτερικό του κρανίου σε μεγάλου μεγέθους μεταστατικούς όγκους που εμφανίζουν νευρολογική συμπτωματολογία (mass effect). Ενδείκνυται σε μονήρη επιφανειακή νόσο. Ακολουθείται από ακτινοβόληση της μετεγχειρητικής κοιλότητας.

Ολοκρανιακή Ακτινοθεραπεία

Αντιμετωπίζει μεταστατικούς όγκους εγκεφάλου χρησιμοποιώντας ακτινοβολία για να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα ή να αποτρέψει την ανάπτυξη ενός όγκου.
Ο ρόλος της ολοκρανιακής ακτινοθεραπείας (Whole Brain Radiation Therapy – WBRT) σύμφωνα με τις σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες έχει περιοριστεί σε ασθενείς με επιβαρυμένη νευρολογική εικόνα (σοβαρό έλλειμμα κινητικότητας) και σε περιπτώσεις λεπτομηνιγγικής διασποράς της νόσου.

Συμπληρωματική Φαρμακευτική Αγωγή

● Μπορεί να χρειαστεί να σας χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή με κορτικοστεροειδή για τη βελτίωση των νευρολογικών συμπτωμάτων, η οποία δρα μειώνοντας το εγκεφαλικό οίδημα και κατ’επέκταση την ενδοκράνια πίεση.
● Σε περίπτωση εμφάνισης επιληπτικών κρίσεων χορηγείται αντιεπιληπτική αγωγή.

Πώς παρακολουθούμαι μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας μου;

Οι ασθενείς επανελέγχονται με μαγνητική τομογραφία ανά 3-4 μήνες τον πρώτο χρόνο, και με μικρότερη συχνότητα στη συνέχεια.

Κοινοποίηση